Όταν ένας άνθρωπος ζητά συμβουλευτική στήριξη, συνήθως αντιμετωπίζει κάποιες καταστάσεις ή γεγονότα στη ζωή του, που δεν ξέρει πώς να τα διαχειριστεί. Δεν είναι ικανοποιημένος ή έχει έντονα προβλήματα με τους τρόπους που έχει μάθει να επιβιώνει και να φέρεται στις διαπροσωπικές του σχέσεις. Πολλές φορές θέλει να «αλλάξει» τους άλλους, γιατί πιστεύει πως οι άλλοι κάνουν κάποια σφάλματα ή κινδυνεύουν ή παρεξηγούν τη δική του στάση και συμπεριφορά.
Η πιο συνηθισμένη περίπτωση είναι να προσέρχεται κάποιος στον/στην σύμβουλο και να επιμένει πως κάποιος άλλος (το παιδί του, η σύζυγος, ο πατέρας του κλπ) χρειάζεται βοήθεια… Όμως, αυτός που χρειάζεται βοήθεια στην πραγματικότητα, είναι αυτός που εκφράζει το αίτημα!!! Αφού αυτός αντιλαμβάνεται το πρόβλημα ή τη δυσκολία και αναζητά τρόπους επίλυσής του, ενώ ο άλλος (που υποτίθεται πως χρειάζεται βοήθεια), δεν βλέπει καν την ύπαρξη ενός προβλήματος ή, ίσως δεν έχει τη δύναμη να αλλάξει κάποια πράγματα στη ζωή του… Έτσι, το αίτημα είναι ουσιαστικά: «Χρειάζομαι εγώ βοήθεια, για να μπορέσω να βοηθήσω το παιδί μου (..τη σύζυγό μου, τον πατέρα μου κλπ).
Ο όρος «Συμβουλευτική» ετυμολογικά αποτελείται από την πρόθεση συν, που σημαίνει μαζί, από κοινού και το ρήμα βουλεύομαι, που σημαίνει σκέφτομαι, κρίνω, αποφασίζω μετά από σκέψη. Η σημασία, λοιπόν, του όρου είναι η από κοινού με κάποιον άλλο κρίση και λήψη απόφασης και συγκεκριμένων μέτρων (Μαλικιώση, 1993). Σύμφωνα με τον Carl Rogers, η συμβουλευτική θα πρέπει να είναι μια σχέση με τον πελάτη, τέτοια ώστε να του δίνει την ικανότητα να οδηγηθεί στην αυτογνωσία και να κάνει θετικά βήματα, με βάση τον νέο προσανατολισμό που έχει αποκτήσει (1994, 28). Η Συμβουλευτική,
λοιπόν, θα πρέπει να οδηγεί στην αυτογνωσία, να βοηθά τον συμβουλευόμενο να σταθεί στα πόδια του και να βαδίσει στη ζωή του με τρόπο λειτουργικό και προς την προσωπική του ανάπτυξη. Η σχέση αυτή, χρειάζεται επίσης, να είναι απόλυτα επιθυμητή και από τα δύο μέλη (τον/την συμβουλευόμενο/η και τον/την Σύμβουλο) για να έχει λόγο ύπαρξης και αποτέλεσμα.
Πολύ περιληπτικά, η Συμβουλευτική βοηθά το συμβουλευόμενο να συνειδητοποιήσει πώς λειτουργεί το συγκεκριμένο κοινωνικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο αυτός κινείται, ποιες παράμετροι το επηρεάζουν και πώς μπορεί αυτός να το επηρεάσει, με κάποιες συγκεκριμένες αλλαγές της δικής του στάσης και συμπεριφοράς.
Έτσι, αλλάζει ο ίδιος ο συμβουλευόμενος και, όταν τελειώσει η περίοδος της δυσκολίας του, ανακαλύπτει πως, προσπαθώντας να βοηθήσει κάποιο αγαπημένο του πρόσωπο, έχει μάθει συγχρόνως ο ίδιος πολλούς καινούριους τρόπους, να κάνει γενικά πιο όμορφη τη ζωή του.
Η Συμβουλευτική στήριξη μπορεί να γίνει είτε ατομικά (σε ατομικές συνεδρίες με τον/την Σύμβουλο) είτε ομαδικά
(συμμετέχοντας σε ομάδα ατόμων, που αντιμετωπίζουν παρόμοιες δυσκολίες και τις επεξεργάζονται όλοι μαζί με τον/την Σύμβουλο). Στα ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑΣ λειτουργεί κλειστή Ομάδα Διαχείρισης Διαπροσωπικών Σχέσεων στην Οικογένεια, με 8-10 μέλη. Επίσης γίνονται ατομικές συνεδρίες με γονείς , με εφήβους ή/και οικογενειακές, ανάλογα με την περίπτωση.
